ส่วนขยายของการทดลองพันธุศาสตร์ของเมนเดล

 

แผนการจัดการเรียนรู้แบบหน้าเดียว

วิชา: ชีววิทยา
เรื่อง: พันธุศาสตร์ส่วนขยายของเมนเดล
ระดับชั้น: มัธยมศึกษาปีที่ 4
เวลาที่ใช้: 1 คาบเรียน (50 นาที)

---

มาตรฐานการเรียนรู้ (สสวท.)

• มาตรฐาน ว 2.2: เข้าใจเกี่ยวกับหลักการของพันธุศาสตร์

ตัวชี้วัด

1. นักเรียนสามารถอธิบายแนวคิดของพันธุศาสตร์ที่พัฒนาต่อจากการศึกษาของเมนเดลได้
2. นักเรียนสามารถยกตัวอย่างและอธิบายลักษณะทางพันธุกรรมที่มีการถ่ายทอดแบบไม่เป็นไปตามกฎของเมนเดล
3. นักเรียนสามารถอธิบายความสำคัญของการศึกษาพันธุศาสตร์ในปัจจุบัน

ผลการเรียนรู้

• นักเรียนสามารถอธิบายหลักการของพันธุศาสตร์ส่วนขยายของเมนเดลได้
• นักเรียนสามารถยกตัวอย่างการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมที่ไม่เป็นไปตามกฎของเมนเดลได้

สมรรถนะผู้เรียน

1. การคิดวิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล (Analytical and Synthetic Thinking)
2. การทำงานเป็นทีมและการสื่อสาร (Teamwork and Communication)
3. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีในการค้นคว้า (Technological Literacy)

---

เนื้อหาสาระรวบยอด

• พันธุศาสตร์ส่วนขยายของเมนเดล: การศึกษาเกี่ยวกับลักษณะทางพันธุกรรมที่ไม่เป็นไปตามกฎการถ่ายทอดลักษณะของเมนเดล เช่น ลักษณะที่มีหลายอัลลีล (multiple alleles), ลักษณะที่มีการแสดงออกอย่างรวม (codominance) และการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมที่มีผลต่อหลายลักษณะ (polygenic inheritance)

---

การจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ QSCCS

1. ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน (Questioning)

• ครูตั้งคำถามว่า “ถ้าเรามีลักษณะหลายอัลลีล ลูกจะมีลักษณะเป็นอย่างไร?”
• นักเรียนแสดงความคิดเห็นและตั้งสมมติฐาน
• เวลา: 5 นาที

2. ขั้นสำรวจและค้นคว้า (Searching)

• กิจกรรม: แบ่งนักเรียนเป็นกลุ่มเพื่อศึกษาเอกสารและวิดีโอที่เกี่ยวข้องกับพันธุศาสตร์ส่วนขยายของเมนเดล โดยเน้นการวิเคราะห์ลักษณะที่มีการถ่ายทอดแบบไม่เป็นไปตามกฎของเมนเดล
• เวลา: 20 นาที

3. ขั้นสร้างความรู้ (Constructing)

• นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการศึกษาเกี่ยวกับพันธุศาสตร์ส่วนขยายของเมนเดล โดยการอธิบายลักษณะที่มีการถ่ายทอดแบบไม่เป็นไปตามกฎของเมนเดล
• ครูเพิ่มเติมความรู้และสรุปถึงหลักการของพันธุศาสตร์ส่วนขยาย
• เวลา: 15 นาที

4. ขั้นเชื่อมโยงความรู้ (Connecting)

• ครูอธิบายความสำคัญของการศึกษาพันธุศาสตร์ในปัจจุบัน และเชื่อมโยงกับการถ่ายทอดลักษณะในชีวิตประจำวัน
• เวลา: 5 นาที

5. ขั้นสรุปและประเมินผล (Summarizing)

• นักเรียนทำแบบฝึกหัดสรุปเนื้อหาเกี่ยวกับพันธุศาสตร์ส่วนขยายและตอบคำถามท้ายบท
• ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปเนื้อหาหลักและประเมินผลการเรียนรู้
• เวลา: 5 นาที

---

สื่อการเรียนรู้

• สไลด์แสดงหลักการพันธุศาสตร์ส่วนขยายของเมนเดล
• เอกสารอ้างอิง: “หลักการพันธุศาสตร์” จาก สสวท.
• วิดีโอแสดงการทดลองและการศึกษาเกี่ยวกับพันธุศาสตร์
• แบบฝึกหัดสำหรับนักเรียน

---

กระบวนการวัดและประเมินผล (Rubrics)

เกณฑ์การประเมิน	ระดับ 1	ระดับ 2	ระดับ 3	ระดับ 4
พุทธพิสัย
1. ความเข้าใจพันธุศาสตร์ส่วนขยายของเมนเดล	ไม่สามารถอธิบายได้ หรือมีความเข้าใจผิด	อธิบายได้บางส่วนแต่ยังไม่ครบถ้วน	อธิบายได้เกือบทั้งหมดได้ มีความเข้าใจพื้นฐานที่ถูกต้อง	อธิบายได้อย่างถูกต้องและชัดเจน
2. การยกตัวอย่างลักษณะที่มีการถ่ายทอดแบบไม่เป็นไปตามกฎของเมนเดล	ไม่สามารถยกตัวอย่างได้	ยกตัวอย่างได้บางส่วนแต่ไม่ครบถ้วน	ยกตัวอย่างได้ดี แต่ยังมีข้อผิดพลาด	ยกตัวอย่างได้อย่างครบถ้วนและชัดเจน
จิตพิสัย
3. การทำงานเป็นทีมและการสื่อสาร	ไม่แสดงความร่วมมือหรือสนใจการทำงานร่วมกับทีม	ร่วมงานกับทีมบ้างแต่ยังไม่ต่อเนื่อง หรือมีการสื่อสารที่ไม่ชัดเจนบางครั้ง	ร่วมงานกับทีมได้ดี และมีการสื่อสารที่ชัดเจนเป็นส่วนใหญ่	ทำงานร่วมกับทีมได้อย่างยอดเยี่ยม สื่อสารอย่างชัดเจนและสร้างสรรค์
ทักษะพิสัย
4. การวิเคราะห์ข้อมูลและนำเสนอ	ไม่สามารถวิเคราะห์ข้อมูลได้	วิเคราะห์ข้อมูลได้บางส่วนแต่มีข้อผิดพลาด	วิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างถูกต้องและนำเสนอได้ดี	วิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างถูกต้องและชัดเจน นำเสนอได้ครบถ้วน

เครื่องมือประเมินที่ใช้:

• แบบประเมินความเข้าใจ: ใช้ประเมินด้านพุทธพิสัยในข้อ 1 และข้อ 2 โดยให้นักเรียนตอบคำถามและทำแบบฝึกหัด
• แบบสังเกตพฤติกรรม: ใช้ประเมินด้านจิตพิสัยในข้อ 3 โดยครูสังเกตการทำงานร่วมกันและการสื่อสารในกลุ่ม
• แบบประเมินการวิเคราะห์ข้อมูล: ใช้ประเมินทักษะพิสัยในข้อ 4 โดยตรวจสอบการวิเคราะห์ข้อมูลและการนำเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับพันธุศาสตร์ส่วนขยายของเมนเดล